Trẻ ngủ không sâu giấc có thể ảnh hưởng lớn tới sức khoẻ của trẻ nhỏ. Trong những năm đầu đời, đặc biệt giai đoạn từ 0–6 tuổi, giấc ngủ là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cả thể chất và tinh thần của trẻ nhỏ. Không chỉ giúp cơ thể nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng, giấc ngủ còn là lúc hormone tăng trưởng được tiết ra mạnh mẽ, hỗ trợ chiều cao, sự phát triển của não bộ và hệ miễn dịch.
1. Giấc ngủ có vai trò gì trong sự phát triển toàn diện của trẻ?
Giấc ngủ không chỉ là khoảng thời gian nghỉ ngơi mà còn là “liều thuốc phát triển” quan trọng đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là trong giai đoạn từ 0–6 tuổi. Đây là thời điểm hormone tăng trưởng được tiết ra nhiều nhất, giúp trẻ phát triển chiều cao, củng cố hệ thần kinh, tăng sức đề kháng và hỗ trợ trí nhớ.
Theo khuyến cáo từ Viện Sức khỏe Trẻ em Hoa Kỳ:
Trẻ từ 1–3 tuổi cần ngủ 12–14 tiếng mỗi ngày.
Trẻ từ 3–5 tuổi cần ngủ từ 11–13 tiếng mỗi ngày.
Một giấc ngủ đủ và sâu giúp trẻ:
Ăn uống ngon miệng hơn
Vui vẻ, hòa đồng hơn khi thức
Ghi nhớ và tiếp thu tốt hơn trong các hoạt động học tập
Ngược lại, trẻ ngủ kém sẽ gặp nhiều vấn đề sức khỏe và phát triển.
2. Dấu hiệu trẻ ngủ không ngon giấc mà cha mẹ cần nhận biết sớm
Không phải lúc nào trẻ cũng thể hiện rõ ràng việc ngủ kém. Tuy nhiên, nếu bạn quan sát kỹ, những dấu hiệu sau có thể cho thấy bé đang ngủ không sâu:
Thức giấc nhiều lần trong đêm, ngủ chập chờn
Khó vào giấc, hay giật mình, vặn mình khi ngủ
Đổ mồ hôi đầu nhiều, quấy khóc về đêm
Dậy quá sớm và không chịu ngủ lại
Cáu gắt, mệt mỏi, mất tập trung vào ban ngày
Da nhợt nhạt, mắt có quầng thâm nhẹ
Nếu các triệu chứng này kéo dài hơn 1–2 tuần, rất có thể trẻ đang gặp rối loạn giấc ngủ cần can thiệp kịp thời.
Xem thêm 5 lưu ý quan trọng khi chăm sóc sức khoẻ trẻ nhỏ TẠI ĐÂY
3. Những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ ngủ không sâu, ngủ ít ban đêm
Trẻ nhỏ có thể mất ngủ hoặc ngủ không ngon vì nhiều lý do khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp:
3.1. Không gian ngủ không lý tưởng làm trẻ mất ngủ
Môi trường xung quanh có ảnh hưởng lớn đến chất lượng giấc ngủ. Ánh sáng quá mạnh, tiếng ồn, nhiệt độ không phù hợp hoặc chăn gối không sạch sẽ đều có thể khiến trẻ khó ngủ, ngủ chập chờn.
Giải pháp:
Tắt đèn lớn, chỉ dùng đèn ngủ ánh sáng dịu nhẹ
Giữ phòng ngủ yên tĩnh, thoáng khí, sạch sẽ
Không để tivi, điện thoại hoặc đồ chơi có âm thanh gần giường ngủ
3.2. Trẻ ngủ không ngon do thói quen sinh hoạt chưa hợp lý
Sinh hoạt thất thường như ăn quá no trước khi ngủ, chơi điện tử muộn, ngủ ngày nhiều… khiến đồng hồ sinh học của trẻ bị rối loạn. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ vào ban đêm.
Giải pháp:
Cho trẻ đi ngủ đúng giờ mỗi tối
Tránh hoạt động kích thích tinh thần 1 tiếng trước giờ ngủ
Hình thành “nghi thức trước khi ngủ” như đọc truyện, ôm ấp nhẹ nhàng
3.3. Thiếu vi chất dinh dưỡng: nguyên nhân sâu xa khiến trẻ ngủ kém
Một số khoáng chất như canxi, magie, kẽm, vitamin D đóng vai trò ổn định thần kinh, hỗ trợ giấc ngủ. Trẻ thiếu các vi chất này thường khó vào giấc, hay giật mình.
Giải pháp:
Tăng cường rau xanh, trứng, sữa, cá biển trong khẩu phần ăn
Cho trẻ tắm nắng sáng mỗi ngày để tổng hợp vitamin D
Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc bổ sung siro, viên uống thảo dược hỗ trợ giấc ngủ
Xem thêm dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân và cách bổ sung sắt ở trẻ nhỏ TẠI ĐÂY
3.4. Trẻ mất ngủ do yếu tố tâm lý hoặc căng thẳng
Trẻ tuy nhỏ nhưng vẫn dễ bị tác động tâm lý bởi những thay đổi như: chuyển trường, xa cha mẹ, thay người chăm sóc. Cảm giác lo lắng, không an toàn khiến trẻ khó ngủ, dễ thức giấc.
Giải pháp:
Luôn trò chuyện nhẹ nhàng với con, đặc biệt trước giờ ngủ
Tạo cảm giác yêu thương, ôm ấp, vỗ về giúp trẻ yên tâm
Tránh mắng mỏ, quát nạt trẻ sát giờ ngủ
Xem thêm lý do khiến trẻ ngủ không sâu giấc TẠI ĐÂY
4. Hậu quả của việc trẻ ngủ không sâu giấc kéo dà
Một giấc ngủ không chất lượng kéo dài sẽ gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ:
Hệ miễn dịch suy giảm: Trẻ dễ bị viêm họng, cảm cúm, ho kéo dài
Chậm phát triển chiều cao: Do hormone tăng trưởng tiết ra ít hơn vào ban đêm
Giảm khả năng tập trung: Trẻ học kém, nhớ kém, hay buồn ngủ ban ngày
Rối loạn cảm xúc: Trẻ dễ cáu kỉnh, khó kiểm soát hành vi
Nguy cơ thừa cân, béo phì: Do rối loạn hormone điều chỉnh cảm giác đói
Ảnh hưởng tới sức khỏe người lớn trong gia đình: Cha mẹ bị mất ngủ theo, mệt mỏi, suy giảm hiệu suất công việc
5. Cách giúp trẻ ngủ sâu giấc tự nhiên tại nhà không dùng thuốc
5.1. Tạo môi trường ngủ dễ chịu, phù hợp sinh lý trẻ nhỏ
Môi trường lý tưởng sẽ giúp trẻ nhanh chóng vào giấc và ngủ sâu hơn. Hãy đảm bảo:
Phòng ngủ sạch sẽ, nhiệt độ 26–28°C, độ ẩm hợp lý
Gối, ga giường mềm mại, không gây kích ứng
Loại bỏ tiếng ồn, ánh sáng mạnh và các thiết bị phát sóng gần giường ngủ
5.2. Thiết lập đồng hồ sinh học cố định cho trẻ
Sự đều đặn là chìa khóa để cải thiện giấc ngủ. Bạn nên:
Cho trẻ ngủ và thức dậy đúng giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần
Hạn chế ngủ ngày sau 15h chiều
Duy trì “nghi thức trước khi ngủ” như kể chuyện, hát ru hoặc massage
5.3. Cải thiện dinh dưỡng và bổ sung vi chất hỗ trợ thần kinh
Một chế độ ăn cân bằng sẽ giúp hệ thần kinh trẻ hoạt động ổn định hơn:
Tăng cường các thực phẩm giàu canxi, magie như sữa, rau xanh, chuối
Hạn chế thức ăn ngọt, đồ chiên rán vào buổi tối
Nếu cần, có thể bổ sung siro thảo dược như cao lạc tiên, tâm sen, hoa cúc theo chỉ định chuyên gia
5.4. Giao tiếp, kết nối cảm xúc tích cực trước khi đi ngủ
Cái ôm, lời chúc ngủ ngon, hoặc chỉ đơn giản là 5 phút trò chuyện về một ngày đã qua có thể giúp bé cảm thấy an toàn, được yêu thương từ đó đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn.
6. Khi nào nên đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Nếu áp dụng các biện pháp trên nhưng không cải thiện sau 2–3 tuần, bạn nên đưa trẻ đi khám tại các cơ sở chuyên khoa Nhi hoặc Tâm lý nếu xuất hiện những dấu hiệu sau:
Trẻ nghiến răng, ngáy to, thở khò khè
Mệt mỏi, thờ ơ ban ngày, không tăng trưởng chiều cao
Có biểu hiện tăng động, rối loạn cảm xúc, hoặc nghi ngờ rối loạn phát triển
7. Dịch vụ chăm sóc trẻ nhỏ tại Diên Hồng FamilyCare – Giúp cha mẹ yên tâm mỗi ngày
Tại Diên Hồng FamilyCare, chúng tôi thấu hiểu rằng việc chăm sóc con nhỏ không chỉ là yêu thương, mà còn đòi hỏi sự kiên nhẫn, chu đáo và kỹ năng thực tế. Vì vậy, chúng tôi cung cấp dịch vụ chăm sóc trẻ tại nhà với đội ngũ nhân viên hỗ trợ giàu kinh nghiệm, tận tâm, được tuyển chọn kỹ lưỡng và đào tạo các kỹ năng cơ bản trong chăm sóc trẻ nhỏ.
Các dịch vụ bao gồm:
Trông trẻ tại nhà theo giờ, theo ca hoặc cả ngày, phù hợp với lịch trình của gia đình
Hỗ trợ cho trẻ ăn, ngủ, chơi, giữ vệ sinh thân thể, giặt giũ quần áo, sắp xếp đồ dùng của bé
Đưa đón trẻ đi học, đi tiêm chủng hoặc các hoạt động ngoài giờ (nếu cần)
Chơi cùng trẻ, đọc truyện, trò chuyện nhẹ nhàng giúp bé cảm thấy được quan tâm và vui vẻ hơn mỗi ngày
Theo dõi biểu hiện thường ngày, ghi nhận những thay đổi bất thường để kịp thời thông báo cho phụ huynh
Nếu bạn đang cần người phụ giúp chăm sóc trẻ, Viện Chăm Sóc Gia Đình Diên Hồng chính là lựa chọn đáng tin cậy để đồng hành cùng gia đình.
Hãy liên hệ với Viện Chăm Sóc Gia Đình Diên Hồng ngay hôm nay TẠI ĐÂY! để nhận sự hỗ trợ chuyên nghiệp!
Theo dõi thông tin trên Website và Facebook của Viện Chăm Sóc Gia Đình Diên Hồng để cập nhật thông tin nhé.
Không có bình luận nào